Houtbewerking en frezen: twee termen die in feite onafscheidelijk van elkaar zijn. Niet zo heel gek dan ook dat vrijwel iedere klusser, hobbyist of professional, die vaak met hout in de weer is, wel eens gebruik heeft gemaakt van een bovenfrees.
Maar hoe werkt een bovenfrees nu eigenlijk precies, wat kun je er mee en wat is de beste bovenfrees? In dit artikel vindt je alle informatie die je nodig hebt omtrent bovenfrezen en helpen wij je op weg bij de aanschaf van misschien wel je eerste freesmachine. Daarnaast hebben wij de beste freesmachines in deze categorie voor je op een rijtje gezet!
Beste bovenfrees top 5
Bosch POF 1200 AE
Zowel gebruiksvriendelijk, als budgetvriendelijk, dat is de Bosch POF 1200 AE. Dankzij het ergonomische design ligt deze bovenfrees uiterst stabiel en comfortabel in de hand.
Bovendien is deze machine dankzij het instelbare toerental in te zetten bij verschillende soorten freesbewerkingen in uiteenlopende materialen zoals hout, aluminium en kunststof. Maar ook over veiligheid en efficiëntie is nagedacht.
Zo wordt de POF 1200 AE geleverd met een adapter waardoor je de machine eenvoudig kunt aansluiten op een externe stofafzuiging, biedt de doorzichtige kunststof beschermkap voldoende zicht op je werkstuk zonder dat je met de vingers in de frees kunt komen én is de kopieerhuls door middel van het SDS-systeem geheel zonder gereedschap te plaatsen.
Pluspunten
- Grote maximale freesdiepte van 55 millimeter
- Constant toerental, zelfs bij flinke belasting
- Mogelijkheid tot stofafzuiging middels adapter
- Kopieerhuls
- Inclusief centreerstift, vingerfrees (Ø 8mm), 3 spantangen, steeksleutel en parallelgeleider
Minpunten
- Geen LED-werkverlichting
Bosch POF 1400 ACE
Met zijn 1400 watt is de Bosch POF 1400 ACE een krachtige bovenfrees die zich met gemak een weg baant door zowel zachte(re) houtsoorten als harde houtsoorten. Maar dat is nog niet alles: deze freesmachine is naast krachtig namelijk ook nog eens zeer veelzijdig.
Zo kun je het toerental eenvoudig aanpassen naar gelang het te bewerken materiaal en is de freesdiepte tot op 0,1 millimeter nauwkeurig instelbaar.
Tot slot is de POF 1400 ACE uitgevoerd in een ergonomisch ontwerp dat voorzien is van Soft grip, mogelijkheid tot stofafzuiging én geïntegreerde werkverlichting.
Pluspunten
- Krachtige bovenfrees (1400 watt)
- Met een maximale freesdiepte van 55 millimeter ook geschikt voor diepe sleuven en groeven
- Kopieerhuls
- Ingebouwde LED-werkverlichting
- Inclusief centreerstift, Ø 8mm vingerfrees, 3 spantangen (6 mm), steeksleutel, parallelgeleider, afzuigadapter en kunststof opbergkoffer
Minpunten
- Geen Softstart-functie
Makita DRT50ZJX2
De Makita DRT50ZJX2 is een zeer uitgebreide multi-freesmachine die voorzien is van vrijwel alle gemakken voor het uitvoeren van grondig freeswerk. De machine wordt standaard geleverd met een groot aantal opzetstukken en accessoires, waardoor je de frees binnen een handomdraai om kunt bouwen van bovenfrees naar kantenfrees en andersom. Sponningen maken, decoratieve randen aanbrengen aan bijvoorbeeld meubelstukken, sleuven frezen of andere vormen van houtbewerking: met de DRT50ZJX2 is het allemaal mogelijk.
Bovendien werk je dankzij de Softstart, het variabele toerental (10.000 – 30.000 toeren per minuut), de dubbele LED-werkverlichting en de soft grip niet alleen zeer nauwkeurig en gecontroleerd, maar ook uiterst veilig.
En mocht je nog twijfelen over het feit of een accu machine wel net zo krachtig is als een machine met snoer, dan kunnen wij je gerust stellen. Deze Makita is dankzij zijn kwalitatief hoogwaardige koolborstelloze motor namelijk net zo krachtig (en soms zelfs krachtiger) dan menig concurrent mét snoer.
Pluspunten
- Maximale freesdiepte van 35 millimeter
- Te gebruiken als boven- en kantenfrees
- Koolborstelloze motor
- 2 Spantangen (6 en 8 mm)
- Constant toerental
- Optimale bewegingsvrijheid dankzij accu
- Inclusief 2x kopieerring (10 en 16mm)
- Geleverd met 1 parallelgeleider, trimgeleider, langs geleider, 2 steeksleutels, 2 stofafzuigadapters, trimvoet, kantelvoet en Mbox nr. 4 opbergkoffer
Minpunten
- Exclusief accu
- ‘Geleverd zonder frezen
DeWalt D26204K – Beste bovenfrees uit onze top 5
De DeWalt D26204K wordt geleverd met twee zolen: een invalzool en een vaste zool. Zo kun je deze freesmachine niet alleen gebruiken als bovenfrees, maar ook als kantenfrees. Bovendien is de machine dankzij het variabele toerental geschikt voor diverse freestoepassingen in diverse, uiteenlopende materialen zoals hout, aluminium en kunststof.
De elektronische snelheidsregeling voor een constant toerental onder elke belasting. Zo verkrijg je altijd en in ieder materiaal een uniforme en vooral strakke afwerking.
En waar je de D26204K ook gebruikt, de ingebouwde LED-werkverlichting zorgt voor een goede zichtbaarheid van je werkstuk, zelfs op de donkerste plekken.
Pluspunten
- Maximale freesdiepte van 55 millimeter
- Multifrees: zowel te gebruiken als boven- als kantenfrees
- 8 mm spantang
- Constant toerental, ongeacht belasting
- Ingebouwde LED-werkverlichting
- Aluminium motorbehuizing
- Inclusief 2 parallelgeleiders, sleutel, 2 stofafzuigadapters, 2 zolen, centreerring en opbergkoffer
Minpunten
- Geen Softstart-functie
Makita DRT50ZJX9 18V Li-Ion accu
Maak kennis met de Makita DRT50ZJX9 18V Li-Ion accu! Dit veelzijdige gereedschap is de perfecte keuze voor elke professionele klusser of doe-het-zelver. Met een gewicht van slechts 1,8 kg en een compact formaat, is deze accu-router eenvoudig te hanteren en gemakkelijk mee te nemen naar elke klus.
Met de krachtige 18V Li-Ion accu ben je verzekerd van langdurige prestaties en snel opladen. Hierdoor kun je zonder onderbrekingen doorwerken en heb je altijd genoeg vermogen om zelfs de meest veeleisende klussen aan te pakken.
De Makita DRT50ZJX9 biedt veel functionaliteit en veelzijdigheid. Het gereedschap beschikt over verschillende instelbare diepteniveaus, waarmee je nauwkeurig kunt werken voor elke toepassing. Met de variabele snelheidsregeling en elektronische rem kun je bovendien de snelheid van de router nauwkeurig aanpassen en veilig werken.
De router is uitgerust met LED-verlichting voor een beter zicht op het werkoppervlak en heeft een stofafzuigsysteem om een schone werkomgeving te garanderen. Daarnaast is de Makita DRT50ZJX9 compatibel met een breed scala aan accessoires, waardoor je deze router kunt aanpassen aan bijna elke klus.
Kortom, de Makita DRT50ZJX9 18V Li-Ion accu-router is een krachtig, veelzijdig en betrouwbaar gereedschap dat geschikt is voor elke klusser. Bestel deze router vandaag nog en ervaar zelf de kracht en prestaties van dit geweldige gereedschap!
Pluspunten
- Professionele multi-freesmachine
- Met lichtgevende dubbele LED
- Verstelbare snelheid via instelwiel
Minpunten
- Prijzig
Meer top 5 freesmachines
- Beste Muurfrees top 5 & koopgids
- Beste Kantenfrees top 5 & koopgids
- Beste lamellenfrees top 5 & koopgids
Hoe werkt een bovenfrees?
Een bovenfrees gebruiken vereist een goede en vooral nauwkeurige voorbereiding. Frees je eenmaal te diep of te ver door, dan is dit in de meeste gevallen niet meer ongedaan te maken. Daarom raden wij je dan ook aan om vooraleer je overgaat tot het frezen van het daadwerkelijke project, eerst te oefenen op wat stukken rest materiaal. Mocht je een fout maken, dan is dit in dit geval niet zo erg dan wanneer je direct je werkstuk verprutst.
Zoals de naam wellicht al doet vermoeden gebruik je een bovenfrees van bovenaf. Dat betekent dat je de machine van bovenaf over het te bewerken materiaal beweegt en zo vervolgens de vormen volgt die je graag wenst uit te frezen.
In de kop van de machine bevestig je het freesbit. Bij het aanschakelen van de machine maakt dit bit een roterende beweging waardoor het zich een weg kan banen door het materiaal.
Hoe diep er in het materiaal dient te worden gefreesd, kun je bij de meeste freesmachines zelf instellen (tot vaak wel 0,2 – 0,1 mm nauwkeurig).
Afhankelijk van het te bewerken materiaal stel je ook het bijpassende toerental in. Zo kies je voor zacht hout als MDF of vurenhout een hoog toerental en stel je voor harde houtsoorten als bijvoorbeeld eiken- of notenhout een lager toerental in.
Wil je daarnaast dezelfde vorm op meerdere vlakken overdragen? Dan kun je door middel van een kopieerring en een mal op een snelle en makkelijke manier gelijkmatige en repetitieve vormen maken, zonder opnieuw te hoeven meten of instellen.
Wanneer gebruik je een bovenfrees?
Je kunt een bovenfrees gebruiken in vrijwel alle soorten hout, aluminium en kunststof, mits je het juiste freesbit en het juiste toerental gebruikt.
Je kunt er houtverbindingen mee maken zoals bijvoorbeeld een zwaluwstaartverbinding, gaten en sleuven mee uitfrezen, (deur)sloten mee uitfrezen, maar waar een bovenfrees voornamelijk voor wordt gebruikt is voor het maken van decoratieve afwerkingen.
Denk hierbij bijvoorbeeld aan gleuven in een zelfgemaakte radiatorombouw, sierranden aan meubels of lijsten, het “breken” van een hoek van een tafelblad, maar ook sponningen in kozijnen.
Bovenfrees kopen? Dit is waar je op moet letten
Wanneer je de bovenstaande top 5 hebt bekeken zal je waarschijnlijk al op zijn gevallen dat niet iedere freesmachine hetzelfde is en ook niet iedere freesmachine voor dezelfde doeleinden gebruikt kan worden.
Zo zijn er bijvoorbeeld multi-freesmachines die zowel gebruikt kunnen worden als kanten- en bovenfrees, machines met snoer of juist een accu, hebben sommige varianten andere instelmogelijkheden én zijn er verschillende prijscategorieën en merken.
Maar welke machine past nu bij de werkzaamheden die jij in gedachten hebt? En wat betekenen al die verschillende termen nu eigenlijk? Het antwoord op deze vragen vindt je terug in onderstaande koopgids.
Vermogen
Het vermogen van een machine geeft aan hoeveel stroom de machine verbruikt. Een machine van 2000 watt verbruikt dus meer energie dan eenzelfde exemplaar van slechts 1600 watt. Hoewel het vermogen niet per definitie de kracht van de machine aangeeft, is het echter wel vaak zo dat hoe hoger het vermogen, des te krachtiger de machine is.
Daarom zal je in de praktijk dan ook zien dat machines die geschikt zijn voor professionele doeleinden, over een hoger vermogen beschikken dan machines die geschikt zijn voor (middel)matig gebruik.
Ben je dus van plan om de freesmachine voor zwaardere klussen te gebruiken zoals een diepere freesdiepte of wil je veelvuldig of langdurig gebruik maken van deze machine, dan is het verstandig om uit te kijken naar een machine met een zo hoog mogelijk vermogen.
Zoek je een freesmachine voor sporadisch gebruik en voor normale prestaties, dan volstaat een machine van 1000 tot 1500 watt prima.
Toerental
Het toerental van een machine betekent hoeveel toeren of omwentelingen de machine per minuut kan maken. Hier geldt dan ook weer: hoe hoger het toerental (toeren per minuut/tpm), des te krachtiger de machine.
Bovendien zijn veel freesmachines zo uitgevoerd dat ze een constant toerental behouden, ondanks zware belasting. Op deze manier zal een machine met een maximaal tpm van 1600 ook bij zware belasting niet onder dit toerental zakken.
Zo ben je altijd verzekert van een strak en vooral constant resultaat, zonder rare happen of kartels.
Variabele toerentalregeling
Niet ieder soort materiaal kan worden gefreesd met hetzelfde toerental. Zo heb je voor harde houtsoorten een lager toerental nodig dan wanneer je zacht hout wil gaan frezen.
Maar ook de verschillende freestoepassingen onderling vereisen niet allemaal hetzelfde toerental.
In dit geval is een variabele toerentalregeling de uitkomst. Hiermee kun je namelijk met dezelfde machine diverse soorten hout bewerken zonder in te hoeven leveren op het eindresultaat.
Een onjuist toerental kan namelijk niet alleen zorgen voor uitschieters, “vast lopers”, minder nauwkeurigheid en stabiliteit, maar zal tevens zorgen voor een minder goed of zelfs teleurstellend eindresultaat.
Freesdiepte
De maximale freesdiepte betekent simpelweg de maximaal haalbare diepte die je met een frees kunt maken. Afhankelijk van het werkstuk en het effect dat je wil creëren kies je de bijpassende freesdiepte.
Zo kies je voor de afwerking van de rand van een meubelstuk bijvoorbeeld een minder lage freesdiepte dan wanneer je een sleuf door en door wil frezen.
Let daarom bij de aanschaf van een freesmachine erop waarvoor je de machine wil gaan gebruiken. Niet iedere freesmachine kan namelijk dezelfde freesdiepte bereiken en ook niet ieder freesbitje kan voor diepe freeswerkzaamheden gebruikt worden.
Spantangdiameter
Een belangrijke eigenschap van een freesmachine is de spantangdiameter. Deze afmeting geeft, hoe kan het ook anders, de diameter van de spantang aan die zich aan de binnenzijde van de machine bevindt en heb je dus nodig wanneer je nieuwe freesjes wil aanschaffen.
Over het algemeen zijn de meeste freesmachines uitgerust met een spantangdiameter van 6 en 8 millimeter, al zijn er ook machines die slechts één van deze maten hanteren.
Professionele merken daarentegen, hebben vaak een spantangdiameter van 12 millimeter waardoor ze geschikt zijn voor extra zware en/of grovere freeswerkzaamheden. Echter volstaat voor de gemiddelde werkzaamheden een machine met een spantangdiameter van 6 en 8 millimeter volledig.
Softstart-functie
Frezen is een precisieklusje waarbij je jezelf eigenlijk geen fouten kunt veroorloven. Wanneer je de freesmachine aanzet is het dan ook van belang dat je deze zo stabiel mogelijk op de juiste positie houdt.Iets dat met name bij machines met een hoog vermogen en/of een hoog toerental nog wel eens behoorlijk lastig kan zijn.
Gelukkig beschikken steeds meer machines tegenwoordig over een zogenaamde Stofstart-functie. Deze functie zorgt ervoor dat de machine op een langzaam niveau start zodat je het begin rustig kunt aanzetten en wordt de kans op uitschieters of onnodige verwondingen voor een groot deel beperkt. Zeker bij kleinere detailwerken kan deze functie dan ook een grote uitkomst bieden.
Stofafzuiging
Wanneer je hout gaat bewerken komt er vrijwel altijd stof en zaagsel vrij. Dit zorgt er niet alleen voor dat je werkomgeving al snel in een stoffige bende veranderd, maar belemmert vaak ook het zicht op je werkstuk.
Omdat frezen behoorlijk wat precisie vereist en een kleine fout in de meeste gevallen onherstelbaar is, is het wel zo belangrijk om je werkstuk schoon te houden. Bovendien wil je dit vrijgekomen stof ook niet inademen. Niet alleen vanwege het feit dat stof erg irriterend voor de luchtwegen kan zijn, maar het kan, zoals bijvoorbeeld bij diverse hardhoutsoorten, giftig zijn.
Een goede stofafzuiging is daarom dan ook geen overbodige luxe. Hoe deze stofafzuiging eruit ziet is veelal merk, maar ook type gebonden. Sommige machines zijn voorzien van een opvangzak waarin het vrijgekomen stof en zaagsel direct wordt opgevangen.
Een nadeel van dit soort stofafzuiging is echter dat een dergelijke zak niet al het stof kan opvangen en met name fijnstof alsnog doorgelaten wordt. Bovendien zijn deze zakken vaak niet erg groot, waardoor je de kans loopt om tussen de werkzaamheden deze te moeten legen. Hoewel dit op zich geen ramp is, is het toch weer een extra handeling die de nodige tijd kost.
Externe bouwstofzuiger
Een andere manier van stofafzuiging die we steeds vaker zien en die steeds meer de voorkeur krijgt, is externe stofafzuiging. Bij dit type stofafzuiging worden er met de machine vaak één of meerdere adapters meegeleverd waarmee de machine op een externe stofafzuiging aangesloten kan worden.
Hoewel de machine dus wel het vrijgekomen stof afzuigt, vangt deze dit niet op. Dat brengt ons dan ook meteen tot het nadeel van dit type afzuiging aangezien je, naast de machine zelf, ook nog een bouwstofzuiger of afzuigsysteem ter beschikking dient te hebben. Zeker wanneer je deze nog niet hebt, kunnen de kosten naast de aanschafprijs van de freesmachine nog behoorlijk oplopen.
Feit is echter wel dat wanneer je eenmaal in bezit bent van een goede stofafzuiging, je deze voor talloze andere machines kunt gebruiken. Hoewel er in eerste instantie dus een extra kostprijs bij zal komen, loont zich deze investering op de lange termijn zich zeer zeker. Niet alleen voor je werkomgeving, maar ook voor je gezondheid.
Wat kun je allemaal doen met een bovenfrees?
Met een bovenfrees kan je onder andere randen afwerken, groeven en sleuven maken, dovetail- en box joints creëren, inlegwerk maken, decoratieve patronen frezen, cirkelvormige uitsnijdingen maken en randprofilering doen. Kortom, een bovenfrees is een zeer veelzijdig gereedschap voor het bewerken van hout, kunststof en soms ook metaal.
Wat is het verschil tussen een bovenfrees en een kantenfrees?
Een bovenfrees is een algemene freesmachine die kan worden gebruikt voor verschillende bewerkingen zoals het maken van sleuven, groeven en profielen in hout. Een kantenfrees is ontworpen voor het afwerken van randen van houten planken en meubels. Een bovenfrees heeft een ronde freesbasis terwijl een kantenfrees een rechthoekige basis heeft met speciale freesbits voor het afwerken van randen.
Tot slot – Beste bovenfrees kopen
Je ziet, niet iedere freesmachine is geschikt voor dezelfde werkzaamheden en sowieso is niet iedere freesmachine hetzelfde. Zo zijn er duo freesmachines die zowel als bovenfrees, maar ook als kantenfrees gebruikt kunnen worden en zijn er freesmachines die enkel en alleen als bovenfrees dienen.
Er zijn machines met een variabel toerental, een constant toerental, hoog vermogen of juist een laag vermogen, professionele machines, machines met een grotere spantangdiameter, machines die met meerdere accessoires worden geleverd en ga zo maar door.
Daarom is het, wanneer je van plan bent om een bovenfrees aan te schaffen, raadzaam om vooraf te bepalen waarvoor je de machine juist wil gaan gebruiken en wat deze moet kunnen.
Overweeg je keuzes goed en probeer indien mogelijk eerst een machine van iemand anders zodat je al een idee hebt over hoe of wat.
Een goede bovenfrees gaat jaren mee, dus ben zeker van wat je aanschaft. Zo ben je achteraf verzekerd van heel wat jaren werkplezier en haal je alles uit de machine wat deze te bieden heeft.
Bronnen